၁၈ ရာစုသည် ခေတ်သစ်အတွေးအခေါ်နှင့် သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာ တော်လှန်ရေးများဖြင့် စတင်ခဲ့သော စိတ်ဓာတ်အကျပ်အတည်းတစ်ခု၏ ရလဒ်ဖြစ်သော အမေရိကန်နှင့် ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးများကို မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး၊ လောကအသွင်ကူးပြောင်းမှု၊ ပိုမိုသည်းခံမှုနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအလွှာအသီးသီးကို ထွန်းကားလာစေခဲ့သည်။ ထွက်ပေါ်လာသော သဘောထားအသစ်တွင် လူသားတစ်ဦး၏ ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ဉာဏစွမ်းရည်များကို ရိုသေလေးစားမှု ပါ၀င်ပြီး အစဉ်အလာနှင့် မလိုမုန်းထားမှုများ အထက်သို့ တက်လာနိုင်သည်။ ဉာဏ်အလင်း၏ အဓိက အယူအဆမှာ လူသားမျိုးနွယ်သည် ဆင်ခြင်တုံတရား၏ အခြေခံမူများကို လိုက်နာပါက သမိုင်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှု ဖြစ်နိုင်သည်။ ရုပ်လောကကို အုပ်စိုးသော နိယာမများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်လျှင် လူမှုလောကနိယာမများ ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ပါက ပိုမိုသာယာဝပြောပြီး တရားမျှတသော ဖန်ဆင်းခြင်းသို့ အထောက်အကူဖြစ်စေသော၊ ကမ္ဘာ။
လူမှုဗေဒဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်၊ ဉာဏ်အလင်းနှင့်ဆက်စပ်သော အဓိကတွေးခေါ်သူများမှာ ဒဿနပညာရှင် CharlesLouis de Secondat၊ Baron de Montesquieu (1689-1755) နှင့် Jean Jacques Rousseau ( ၁၇၁၂-၁၇၇၈)။ အမှန်မှာ၊ လူမှုဗေဒနည်းလမ်း၏ မူလအစကို ၎င်းတို့အနက်မှ ပထမဟု သတ်မှတ်သူများ ရှိပါသည်။ ဤစံနှုန်းအရ၊ Montesquieu ၏ လူမှုဗေဒဆိုင်ရာချဉ်းကပ်မှုသည် သူ၏ ရောမတို့၏ ကြီးမြတ်မှုနှင့် ၎င်းတို့၏ ကျဆင်းမှုဆိုင်ရာ အကြောင်းရင်းများအပေါ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများ တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ပေါ်လာလိမ့်မည်၊၊ သမိုင်းသည် ဖရိုဖရဲဖြစ်ကာ ဖရိုဖရဲဖြစ်ပုံရသော်လည်း၊ အခွင့်အလမ်းသည် အချို့ဥပဒေများ၏ ရလဒ်ဖြစ်သည်။ ကို ဖယ်ထုတ်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်။ ဤယုံကြည်ချက်သည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ နောက်ဆုံးအကြောင်းရင်းအဖြစ် နတ်ဘုရား၏အယူအဆနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး သမိုင်းဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုသည် လူသားတို့၏ဆန္ဒ၏အကျိုးဆက်ဖြစ်သည်ဟု စောဒကတက်သည့် Hobbesian လူမှုရေးအတွေးအခေါ်နှင့် ကွဲကွာသွားခြင်းကိုလည်း ဆိုလိုပါသည်။ ဉာဏ်အလင်းရှိသော ဒဿနပညာရှင်နှင့် ယနေ့ခေတ် လူမှုသိပ္ပံပညာတို့ သောက်သုံးနိုင်သည့် ဂုဏ်ပုဒ်များထဲမှ နောက်တစ်ခုမှာ စံပြအမျိုးအစားများ တီထွင်မှု ( Max Weber သည် နောက်ပိုင်းတွင် ပြီးပြည့်စုံစေမည့်) ဖြစ်သည်။ ဤနည်းဖြင့်၊ လူ့စိတ်သည် ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ စရိုက်များနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ ဖြစ်ရပ်များကို ကန့်သတ်ထားသော အမျိုးအစားများ သို့မဟုတ် လူမှုအဖွဲ့အစည်းပုံစံများဖြင့် များပြားစွာစုစည်းနိုင်သည်ဟု Montesquieu က ယူဆထားပြီး၊ လုံလောက်ပြီး ပြီးပြည့်စုံသော စာစီစာရိုက်စနစ်ကို ထူထောင်ပါက၊ သီးခြားကိစ္စရပ်များကို ချိန်ညှိမည်ဖြစ်သည်။ လူသားစကြာဝဠာကို သဘာဝအတိုင်း ဥာဏ်ရည်ဥာဏ်သွေးအဖြစ် ဖန်တီးပေးသည်။ (Giner၊ 1987:324)။ သို့သော်လည်း Weber သည် နောက်ပိုင်းတွင် သဘောပေါက်လာသည်နှင့်အမျှ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် ပြောင်းလဲနေပြီး စံပြအမျိုးအစားထက်ကျော်လွန်သွားသည့် ကွဲပြားမှုများဆက်တိုက်ရရှိနေကြောင်း typologies များတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်ဖြစ်သည်။ မဟုတ်ပါက၊ ၎င်း၏လေ့လာမှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေရန် ရိုးရှင်းအောင်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာကြီးကို ပုံပျက်စေသော လူမှုရေးဆိုင်ရာ လျှော့ချရေးဝါဒ ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
ထို့ကြောင့်၊ Montesquieu နှင့်အတူ ၎င်းသည် အကောင်အထည်ဖော်ရန် မဖြစ်နိုင်သလို မလိုလားအပ်သော အကြံအစည်များ ပေါ်ပေါက်လာမည်ဖြစ်သည်။ လူမှုရေးသီအိုရီမပါတဲ့ နိုင်ငံရေးသီအိုရီယခင် ပြင်သစ်ဒဿနပညာရှင်သည် ဥပဒေများဖန်တီးရာတွင် သဘာဝဥပဒေ၏အရေးပါမှုကို ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး ယင်းတို့သည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ ဆက်စပ်မှုများစွာ၏ အကျိုးဆက်များဖြစ်သည်ဟု စောဒကတက်သည်။ လူသားအားလုံးအတွက် တူညီသောအကြောင်းပြချက်ကို သူယုံကြည်သော်လည်း၊ ရာသီဥတု၊ ယုံကြည်ချက်နှင့် လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် ဥပဒေတွင် ပြုပြင်မွမ်းမံနိုင်သည့်အချက်များကဲ့သို့သော အကြောင်းရင်းများကို သိသိသာသာ အလေးထားဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။ အရင်းခံအယူအဆမှာ လူ့သဘောသဘာဝသည် အငြိမ်မနေဘဲ၊ ၎င်း၏ပြောင်းလဲမှုများသည် ၎င်းကိုဘောင်ခတ်ထားသည့် လူမှုပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ဆက်စပ်နေသည် (လူမှုဗေဒပညာရှင်များက ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လူမှုဖွဲ့စည်းပုံဟု ခေါ်သည်)။ ထို့ကြောင့်၊ ပေးထားသည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် သက်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံရေးစနစ်တစ်ခုစီကို ပိုင်းခြားစိတ်ဖြာပါ ။ ထို့ကြောင့် Montesquieu သည် တရားမျှတသော တရားဥပဒေလောကကို ဖန်တီးနိုင်ခြေကို တစ်ဖက်တွင် ဝေဖန်ပြီး တစ်ဖက်တွင် iusnaturalism နှင့် အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ အချို့သော ဉာဏ်အလင်းပေးရေးကျောင်းများ၏ မျက်မမြင်များ၏ အဆုံးအဖြတ်ပေးမှုကို သံသယဖြစ်လိမ့်မည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် အာဏာခွဲဝေမှု ကို အခြေခံ၍ အယူဝါဒကို ဆန့်ကျင်ပြီး မင်းမျိုးမင်းနွယ်သမ္မတနိုင်ငံမှ လူကြိုက်များသော ဒီမိုကရေစီသို့ မည်သည့်အရာမဆို နေရာလွတ်ရှိနိုင်သည်၊ ၎င်း၏စိုးရိမ်မှုရင်းမြစ်မှာ ထိုသို့သောအစိုးရဖြစ်သင့်သည့်နည်းလမ်းဖြစ်သည်၊ လွတ်လပ်မှုကို အာမခံဖို့ စည်းရုံးတယ်။ ယခုအခါ ယင်းလွတ်လပ်မှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်မှာ လူမှုရေး ကွဲပြားမှုများ ရှိနေရန် လိုအပ်သည်။ ဖြစ်ပါ တယ်။တစ်နည်းအားဖြင့်၊ Montesquieu သည် ရှောင်လွှဲ၍မရသောအဖြစ်သာမက လိုအပ်သလို လူမှုရေးကွဲပြားမှုများကို နားလည်သဘောပေါက်ခဲ့သည် ၊ တင်းမာမှုများ လုံးဝမရှိခြင်းသည် လွတ်လပ်မှုမရှိခြင်းကို ဆိုလိုသည်၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဆွေးနွေးမှု သို့မဟုတ် ဆွေးနွေးမှုမျိုးမရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။
ဤနည်းအားဖြင့်၊ Montesquieu သည် လူမှုရေးထည်တစ်ခုလုံးတွင် ဖြန့်ဝေထားသော ပါဝါကို စိတ်ကူးကြည့်မိသည်၊ ထို့ကြောင့် သူ၏ကိုယ်ကျင့်တရားအပေါ် ဝေဖန်မှုသည် လူများ၏ သီလအပေါ် အာမခံချက်တစ်ခုအနေဖြင့် လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်း မယိုယွင်းစေရန်နှင့် အခက်အခဲများနှင့် လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှုကို ဦးတည်စေသည်။ တချက်တချက်။ သူ၏ ပါရှန်းစာများ တွင် လွတ်လပ်မှုနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်းမှုသည် နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းများအပေါ်တွင် မမူတည်နိုင်ဟူသော အယူအဆကို ဖော်ပြလိမ့်မည်။ လွတ်လပ်မှုသည် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်ပြီး လူတစ်ဦးချင်းစီသည် အတ္တဝါဒနှင့် အယူဝါဒကို မလိုက်နာဘဲ ဂရုစိုက်ရမည်ဖြစ်သည်။
Montesquieu သည် လူသားများ၏ ပြီးပြည့်စုံမှုအပေါ် ယုံကြည်ချက်အနည်းငယ်သာရှိပြီး ထိုအချိန်က ကြီးပွားတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ အယူအဆကို ၎င်းတွင် မရှိကြောင်း၊ သူ၏အလုပ်တွင် လူ့ယဉ်ကျေးမှုသမိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သော အကောင်းမြင်ဝါဒကို ပြတ်ပြတ်သားသား ငြင်းဆိုခြင်း ၊ Rousseau သည် နောက်ထပ်တစ်လှမ်း လှမ်းသွားမည်ဖြစ်ပြီး သိပ္ပံဆိုင်ရာ ဟောပြောချက် တွင် တိုးတက်မှု အမျိုးအစားနှစ်ခုကို ခွဲခြားထားသည်။ တစ်ဖက်တွင်၊ နည်းပညာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုနှင့် အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ကျင့်ဝတ်နှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုသည် ယခင်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ခြေလှမ်းမလှမ်းမီ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်မည်ဟု ၎င်း၏ထင်မြင်ယူဆချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ (ဥပမာ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ပတ်သက်သည့် ငြင်းခုံမှုများတွင် ယနေ့တိုင် ပေါ်ပေါက်နေသည့် မေးခွန်းတစ်ခု)။ ထို့ကြောင့် ရူးဆိုးက ဝေဖန်သည်။ စွယ်စုံကျမ်းပညာရှင်များ၏ အေးစက်ပြီး ဆင်ခြင်တုံတရားရှိသော စိတ်ဓာတ် ၊ စိတ်ခံစားမှုဖြစ်လင့်ကစား ဆင်ခြင်တုံတရားမဲ့သည်ဟု နားမလည်သင့်သော တုံ့ပြန်မှုဖြစ်သည်။ ဂျနီဗားက လူသား၏ မှန်းဆနိုင်သော စွမ်းအားကို အခိုင်အမာ ဆိုသော်လည်း၊ ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် စိတ္တဇအစီအစဥ်များအပေါ် မဟုတ်ဘဲ ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် စိတ္တဇအစီအစဥ်များအပေါ် အထူးအလေးပေးခြင်းဖြင့် သူပြုလုပ်ခဲ့သည်။ Rousseau ၏ စေတနာဆန္ဒသည် လူသားများသည် ဆင်ခြင်တုံတရား ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အယူအဆပေါ်တွင် တည်နေသော်လည်း ၎င်းတို့၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းကြောင့်သာ ဖြစ်သည်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာတိုးတက်မှုသာမက အကျင့်စာရိတ္တကိုပါ အဆုံးအဖြတ်ပေးသော လူမှုရေးစံနှုန်းများဖြစ်သည်။ လူသား၏သဘောသဘာဝသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ်တွင်မူတည်ပြီး အခြားနည်းဖြင့်မဟုတ်ဘဲ၊ သဘာဝအနေအထားအရ လူသားသည် သည် အဓိကအားဖြင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဖြစ်သည်၊ တင်းကျပ်သောသဘောတွင် ကောင်းသည်ဖြစ်စေ၊ မကောင်းသည်ဖြစ်စေ ဖြစ်သည်။ (Giner၊ 1987:341)။ ထို့ကြောင့် တွေးခေါ်ပညာရှင်သည် ပညာရေးကို အလေးထားပြီး ထိုစဉ်က ရှိပြီးသားအရာသည် လူသားကိုသာ ပျက်စီးစေသည်ဟု စောဒကတက်ခဲ့သည်။
ကြည့်ပါ။: ပင်ကိုယ်စရိုက်တွင် ဧပရယ်အမည်၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ရှာဖွေပါ။လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် လူသားများကို ပြင်းထန်စွာ ပြောင်းလဲစေသည့် အယူအဆသည် ခေတ်အမျိုးမျိုး၏ ဆိုရှယ်လစ်များနှင့် စုစည်းထားသော စာပေများတစ်လျှောက်တွင် ရှိနေလိမ့်မည်၊ သို့သော် Rousseau သည် ဖျက်သိမ်းရေး ဓလေ့ထုံးတမ်း၏ အစိတ်အပိုင်း မဟုတ်ကြောင်း သတိပြုရန်မှာ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းသည်။ သူ့အတွက်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ပထမအဆင့်များသည် ပြန်၍မရသည့် ဖြစ်စဉ်ကို အမှတ်အသားပြုကာ ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် စုဆောင်းမှုတို့ကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာသော မညီမျှမှု အသွင်အပြင်၊စည်းစိမ်ဥစ္စာသည် ပြောင်းပြန်မဖြစ်နိုင် ။ ထို့ကြောင့် အခြေအနေများအောက်တွင် လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အရာမှာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းကို ထူထောင်ခြင်းဖြင့် ထိုသို့သော အခြေအနေတစ်ရပ်ကို တိုးတက်အောင် ကြိုးစားရန်ဖြစ်သည်။ Rousseau သည် လူသားများ၏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် သတ်မှတ်ပေးသည့်အခါ၊ စီးပွားရေး လစ်ဘရယ်ဝါဒကို ဝေဖန်မှုများအတွက် လမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးမည် ဖြစ်သည်။ တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်ခြင်းသည် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ပင်မအင်ဂျင်ဖြစ်သည်ဟူသော ရှုမြင်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး ၎င်းတို့၏အကျိုးအမြတ်ကို မြှင့်တင်ရန် တစ်ခုတည်းကိုသာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ Rousseau သည် ထိုသို့သော အတ္တဆန်သော တွန်းအားတစ်ခု ရှိနေကြောင်း အသိအမှတ်ပြုသော်လည်း၊ သူသည် အခြားသူများကို သနားသောစိတ်ဖြင့် မိမိကိုယ်မိမိ ချစ်ခြင်းအတွက် ပိုမိုအရေးပါလာကာ စာနာမှုနှင့် စာနာမှု အတွက် စွမ်းရည်ကို ဖန်တီးပေးသည်။ စာနာမှုနှင့် စာနာမှု အတွက် အဓိကအချက်ဖြစ်သည်။
ဉာဏ်အလင်း၏အေးစက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ Rousseauian ၏ဝေဖန်ချက်သည် လစ်ဘရယ်ဝါဒ၏ပြောင်းပြန်လှန်ခြင်းကိုကိုယ်စားပြုသည့်ရှင်းလင်းသော မော်ဒန်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓာတ် ဖြင့်မှတ်သားထားသော ဉာဏ်အလင်းကိုဆန့်ကျင်သောရှေးရိုးဆန်သောဝေဖန်ချက်တွင်ပါရှိသည်။ . အပြင်းထန်ဆုံးပုံစံမှာ Louis de Bonald (1754-1840) နှင့် Joseph de Maistre (1753-1821) တို့က ကိုယ်စားပြုသော ပြင်သစ်ကက်သလစ်တန်ပြန်တော်လှန်ရေးအတွေးအခေါ်နှင့် Joseph de Maistre (1753-1821)၊ တော်လှန်ပြောင်းလဲမှုများအတွက် ရေပန်းစားနေသော လူမှုရေးဖောက်ပြန်မှုကို ရည်ညွှန်းပြီး ဉာဏ်အလင်းရရှိသည့် ရှုထောင့်များအတွက် အပြုသဘောဆောင်သောတန်ဖိုးကို သတ်မှတ်ပေးခြင်း၊အသုံးမကျသောအဖြစ်ယူဆသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ရိုးရာ၊ စိတ်ကူးစိတ်သန်း၊ စိတ်ခံစားမှု သို့မဟုတ် ဘာသာတရားသည် လူမှုဘဝ၏ လိုအပ်သောကဏ္ဍများ ဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးနှင့် စက်မှုတော်လှန်ရေးနှစ်ခုစလုံး ပျက်စီးသွားမည့် လူမှုရေးအစီအစဉ်အတွက် အခြေခံကျသည်။ ဤအကြောင်းအရာသည် လူမှုဗေဒ၏ ပထမဆုံးသော သီအိုရီများ၏ အဓိကအကြောင်းအရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပြီး ဂန္တဝင်လူမှုဗေဒသီအိုရီများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အခြေခံအဖြစ် ပံ့ပိုးပေးမည်ဖြစ်သည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဥပဒေများဖြင့် အုပ်ချုပ်ပြီး အသုံးဝင်မှုစံနှုန်းကို တုံ့ပြန်သည့် အစိတ်အပိုင်းများသည် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ အစုအဝေးထက် ပိုသောအရာတစ်ခုအဖြစ် စတင်ယူဆမည်ဖြစ်သည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် လူတစ်ဦးချင်းစီကို socialization process ဖြင့် ဖန်တီးထားသောကြောင့် ၎င်းသည် လူတစ်ဦးချင်းမဟုတ်ဘဲ၊ အရေးကြီးဆုံးသော ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုယူနစ်ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် တည်ရှိခြင်းမရှိသော လုပ်ငန်းဆောင်တာများ၊ ရာထူးများ၊ ဆက်ဆံရေးများ၊ ဖွဲ့စည်းပုံများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ စနစ်တစ်ခုလုံးကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေခြင်းမရှိဘဲ ပြုပြင်မွမ်းမံနိုင်သည်။ လူမှုရေးပြောင်းလဲမှု၏ အယူအဆသည် ရှေးရိုးဆန်လွန်းသော ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုစနစ်ဟု လူသိများသည့် တည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ ပြုပြင်မွမ်းမံထားသော အစိတ်အပိုင်းများကို ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့ အသိအမှတ်ပြုပါမည်။
ဉာဏ်အလင်းခေတ်မှ အမွေဆက်ခံသော သိပ္ပံပညာအပြင် ပေါ်ပေါက်လာသော ပြဿနာသစ်များအတွက် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ခေတ်သစ်ကမ္ဘာမှ လူသားအုပ်စုများကို လေ့လာခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး လူသားမျိုးစိတ်များကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလေ့လာရန် ဖြစ်နိုင်ခြင်းရှိ၊မရှိကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့သည်။ ဒါတောင်လူမှုဗေဒဆိုင်ရာ တွေးခေါ်မှု လက္ခဏာများကို စစ်ဆေးရန် အရစ္စတိုတယ်ထံ ပြန်သွားရန် ဖြစ်နိုင်သည်၊ စာရေးဆရာများစွာက လူမှုဘဝသရုပ်မှန်ကို စနစ်တကျနှင့် လက်တွေ့ကျကျ လေ့လာရန် အဆိုပြုသောအခါ ဤစည်းကမ်းကို မွေးဖွားလာသည်ဟု လက်ခံနိုင်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် Montesquieu၊ Saint-Simon၊ Proudhon၊ Stuart Mill၊ VonStein၊ Comte သို့မဟုတ် Marx (Giner, 1987: 587) ကို မီးမောင်းထိုးပြနိုင်သည်။ လူမှုဗေဒသိပ္ပံ၏ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းသည် ပြဿနာများမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မရှိသောကြောင့် သိပ္ပံနည်းကျသာမက သိပ္ပံနည်းကျ ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ် အကြိမ်များစွာ ကက်တလောက်တင်ထားသည်။ ဤကဲ့သို့ ရှုပ်ထွေးသော လေ့လာမှု၏ အရာဝတ္တုကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန် ဖြစ်နိုင်သည့် သေချာမှု ဒီဂရီကြောင့် ဖြစ်သည်။ ယခုကျွန်ုပ်တို့၏လူ့အခြေအနေ၏လူမှုရေးအတိုင်းအတာကိုမီးမောင်းထိုးပြရန်သူတို့၏ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုအားဇောက်ချပေးသောလူမှုဗေဒပညာရှင်အားလုံး၏အလုပ်ကြောင့်ကျွန်ုပ်တို့သည်ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင်နှင့်ကျွန်ုပ်တို့၏ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအသိပညာများပိုမိုရရှိကြသည်ကိုကျွန်ုပ်တို့အခိုင်အမာအတည်ပြုနိုင်သည် ။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သဘာဝအတိုင်း နှစ်မြုပ်ထားသောကြောင့် တစ်နေ့တွင် ပို၍မျှတသော စံပြလူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။
ကြည့်ပါ။: ဇာတာတွင် နေက ဘာကိုဆိုလိုသနည်း။အလားတူ အခြားဆောင်းပါးများကို သိလိုပါက လူမှုဗေဒနိဒါန်း ii- ဉာဏ်အလင်း အမျိုးအစား အခြားသူများ ကို သင်ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။
